Gewrichtspijn
Om onze botten te kunnen laten scharnieren beschikken we over een ingenieus stelsel van gewrichten. Waar bewegende delen over elkaar schuren, treedt wrijving op. Daarom moet bijvoorbeeld de motor van een auto goed met olie gesmeerd worden. Anders ontstaat er wrijvingshitte, en loopt de zaak vast. En zo gaat het ook met de gewrichtsfuncties in het menselijk lichaam: die moeten soepel, zonder al te veel wrijving verlopen.
Hoe gladder een oppervlak, hoe minder wrijving. Daarom is de binnenkant van onze gewrichten bedekt met een gladde, soepele bekleding: het kraakbeen. Maar helaas slijt dat kraakbeen met het klimmen der jaren, of door overbelasting. Het spreekt vanzelf dat het scharnieren dan niet meer zo vlotjes verloopt. Bot schuurt over bot, en dat geeft pijn. Vaak treedt er op die plek een zogeheten steriele ontsteking op, die de productie van het pijnhormoon prostaglandine extra activeert, waardoor de pijn nog heviger wordt. De medische term voor pijnlijke gewrichten door slijtage is artrose.
Niet alleen de binnenbekleding van de gewrichten bestaat uit kraakbeen, ook de scharnierpunten zijn van dat soepele veerkrachtige materiaal gemaakt. Zo is de meniscus, een belangrijk onderdeel van het kniegewricht, een soort schijf van kraakbeen, die zorgt dat het boven- en onderbeen soepel ten opzichte van elkaar kunnen bewegen.
Artritis is een ontsteking van de gewrichten die onder meer veroorzaakt kan worden door reumatische aandoeningen (zoals reumatische artritis). Het is voor onze vergrijzende bevolking zo langzamerhand een volksziekte aan het worden die chronische pijn veroorzaakt, en waartegen in toenemende mate vooral vrij verkrijgbare pijnstillers worden gebruikt. Tot alleen nog het vervangen van een heup of knie de enige remedie is.
Hoe voorkom je het?
Wie na een herhaalde, ongewone beweging of een andere vorm van overbelasting last krijgt van een gewricht doet er goed aan onmiddellijk te stoppen met die belastende activiteit. Vaak herstelt het mechanisme zich dan nog vanzelf.
Gewrichtspijn wordt dikwijls extra geactiveerd door kou. Vermijd tocht en zorg voor voldoende warme kleding.
Aangezien gewrichtspijn ook dikwijls het gevolg is van sportblessures, dient alles er op gericht te zijn die te vermijden.
Wat kun je eraan doen?
Tegen voornoemde vormen van gewrichtspijn is meestal geen kruid gewassen, of de oplossing moet gezocht worden in het vervangen van het gewricht. Is er sprake van een reumatische aandoening, dan kan een dieet (bijvoorbeeld het schrappen van cafeïne) soms helpen.
Bij meniscusklachten is te pijn te verminderen door het gewricht rust te gunnen, maar meestal is een operatie uiteindelijk de beste remedie.
Soms is een verkeerde manier van bewegen de oorzaak van gewrichtspijn. Houdingverbetering via bijvoorbeeld mensendiecktherapie kan dan helpen.
Veel mensen hebben baat bij een vorm van warmtetherapie met behulp van een rode lamp.
Wanneer naar de dokter?
Ervaart u de pijn voor het eerst en houdt die langer aan dan een dag of drie, overleg dan met uw huisarts. Is er sprake van chronische pijn, overleg ook dan met uw arts over een verantwoorde manier van pijnbestrijding. Ook in geval van een (vermoedelijke) reumatische aandoening is een bezoek aan de dokter gewenst.
Pijnbestrijding
In geval van gewrichtspijn is er vaak sprake van een steriele ontsteking. Een ontstekingsremmende pijnstiller als ibuprofen of naproxen is dan een goede keuze.